ده راه برای اینکه دوست بهتری باشید

اخیرا سؤالی از من پرسیده شد که چه کسی را بهترین دوست خودم می‌دانم. بعد از کمی فکر کردن در مورد این سوال، فهمیدم که نمی‌توانم یک نفر را انتخاب کنم. تمام دوستان من برایم بسیار عزیز هستند و فکر می‌کنم یکی از دلایل اینکه تاکنون روابط قوی و طولانی مدت زیادی را داشته ام، این بوده که با همه با احترام و تفاهمِ برابر رفتار کرده‌ام. تصمیم گرفتم که دقیقا مشخص کنم چه چیزهایی باعث شده روابطم اینقدر خوب پیش بروند و نتیجه ی آن در این مقاله ذکر شده است:

همدلی کنید

همه این قانون طلایی را می دانند که می گوید: “با دیگران جوری رفتار کن که دوست داری با تو رفتار کنند.” مرزی بین انتقال تجربه های خودتان به دیگران ( اینکه فکر کنید طرف مقابل دقیقا چیزی که شما تجربه کردید را تجربه می کند) و درک کردن اینکه طرف مقابل واقعا چه چیزی را از سر می‌گذراند، وجود دارد که این مرز را همدلی تعبیر می‌کنیم. روابط سالم بدون همدلی وجود نخواهد داشت. همدلی کلید همکاری و تعاون است. خیلی افراد هنگام تصمیم گیری، فقط به خودشان فکر می‌کنند و با این حال از این که چرا تنهایند، تعجب می‌کنند. برخی دیگر در مورد این حقیقت که دو نفر با یک تجربه ی یکسان ممکن است دو درس کاملا متفاوت بگیرند، بحث می کنند.

همدلی نمی تواند ساختگی باشد. اگر می خواهید دیگران از وجود شما لذت ببرند باید با ملاحظه باشید و در مورد ارتباطِ احساس آنها با طرز فکر و احساس خودتان فکر کنید. حتما متوجه خواهید شد که همدلی یکی از اجزای حیاتی یک رابطه‌ی سالم است.

خودتان را بشناسید

این اصل عموماً برای روابط عاطفی ذکر شده، ولی این را بدانید که خودشناسی یک ابزار مهم در تمام تعاملات انسانی ست. خیلی از افراد در زندگی‌شان روی این تمرکز می‌کنند که دیگران چه نقشی در عدم پیشرفت شان دارند اما خیلی از تنش های ارتباطی به این بر می‌گردد که افراد حاضر نیستند مسئولیت شکست شان را بر عهده بگیرند. افرادی که نقاط قوت و ضعف خودشان را می شناسند بیشتر مورد اعتماد هستند و (چون خودشان را می شناسند) مسئولیت هایی که قادر به انجامش نیستند را نمی پذیرند. اگر تأثیر رفتار و کردارتان را بدانید، در مواقعی که اشتباهِ شما عامل اصلی ایجاد یک مسئله باشد، شوکه و یا آزرده نمی شوید. خودشناسی به چیزی بیشتر از تمایل شما به کند و کاو درونی خودتان نیاز دارد. باید آماده باشید که هر چیزی که (در درونتان) می‌بینید را بدون دلخوری بپذیرید و سپس برای ارتقا و بهبود آن تلاش کنید. به خاطر داشته باشید که یک چیز در همه ارتباطات‌تان مشترک است و آن شما هستید. مردم اگر بدانند که ارتباط با شما به معنی گردن گرفتن اشتباهات شما نیست، دوست دارند زمان بیشتری را در کنار شما بگذرانند.

خود واقعی تان را نشان دهید

مهم ترین نکته پس از شناختن خودتان این است که خودتان باشید. بسیاری از افراد برای پیدا کردن دوست، خودشان را با محیط مطابقت می دهند. آنها برای اینکه پذیرفته شوند، خودشان را چیزی غیر از آنکه هستند نشان می دهند (نقاب می زنند). در واقع، بهترین و پایدارترین دوستی ها بر پایه ی صداقت بنا شده اند. اگر شما فردی هستید که همیشه خودتان هستید و خود واقعی‌تان را به دیگران نشان می دهید (با همه ی معایب و بدیها) دیگران مجذوبِ این روراستی شما خواهند شد. با این حال عده ی زیادی چهره ی واقعی خودشان را نشان نمی دهند، چون از قضاوت و طرد شدن می ترسند. این افراد عمدتا بیشترین مسائل را در یافتن دوست دارند. حقیقت این است که همه ی ما یک کشمکش درونی با شکست و طرد شدن داریم. این افراد کار راحت‌تر را انتخاب می‌کنند و کشمکش درونی‌شان باعث می شود که شخصیت واقعی خود را مخفی کنند.

قضاوت نکنید

یک دوستی خوب، غیر از خودشناسی و همدلی نیازمند عدم قضاوت است. بعد از پذیرش ضعف ها و معایب‌تان و سعی در برطرف کردن آنها، پذیرفتن دیگران همان گونه که هستند برایتان ساده‌تر می شود. فقط کافی ست به این نکته توجه کنید که هر بارکه تجربه ی جدیدی می کنید به نحوی تغییری در شما رخ می دهد، این روند دقیقا برای بقیه نیز رخ می دهد. اگر این را بدانید که همه ی ما با سرعت های مختلف تغییر می‌کنیم و این تغییرات تحت کنترل ما نیستند، صبر و تحمل‌تان بالا می رود و باعث می شود قدرت بخشش دیگران را داشته باشید. کینه داشتن یک نوع قضاوت است. با فکر کردن به اینکه یک نفر لیاقت دوستی ما را ندارد، این فرض در ذهنمان شکل می گیرد که امیدی به رشد یا درس گرفتن او از اشتباهاتش وجود ندارد. وقتی به یک نفر برچسب شکست خورده را می زنیم، در واقع پتانسیل آن فرد برای رشد را نادیده گرفته‌ایم. به جای کنار گذاشتنِ همیشگی یک فرد،  به او کمی فضا و زمان برای رشد و بهبود بدهید. این گونه جای رنجش و دلخوری را با مقبولیت و پذیرش عوض می کنید. شاید بعد از چند سال وقتی دوباره آن فرد را دیدید از تغییرات او کاملا شوکه شوید.

خودنمایی نکنید

یک عادت اشتباه که از سنین جوانی مدام در ذهن ما تقویت شده این است که ژست گرفتن و خود نمایی کردن راه خوبی برای پیدا کردن دوست است. شاید این قضیه وقتی هنوز بالغ نشده ایم و شخصیت مان شکل نگرفته، درست باشد. هرچه بزرگتر می شویم اشتیاق ما برای همکاری و همیاری بیشتر می شود. (در مدرسه) این باور در ما شکل گرفته که سرگروه ها به خاطر داشته هایشان باید فوق العاده و بهترین باشند و اینکه عده ی زیادی از آنها پیروی می کنند و طرفدارشان هستند ولی برای اینکه به این جایگاه برسند باید یکدیگر را تخریب کنند و پایین بکشند و روزی هم یک نفر که برتر است آنها را پایین می کشد. این تفکرات منجر به یک دوستی طولانی مدت و مفید نخواهد شد، هرچند این طرز تفکر در مدرسه وجود داشته است. با گذشت زمان، هرچه امتیازاتی که با استفاده از خود نمایی کردن می‌گیریم بیشتر باشد، رها کردن این کار برایمان سختتر می شود. سرگروه ها ممکن است متوجه نشوند که پیروانی که آنها را رها کردند دوستان واقعی آنها نبوده اند، بنابراین وقتی بزرگ می شوند این طرز تفکر را هنوز دارند. یعنی هنوز هم توقع دارند مردم دوست شان داشته باشند چون بهتر از آنها هستند، درحالی که بیشتر مردم دنبال فردی هم سطح خودشان می‌گردند.

تاییدشان کنید

یکی از کارهای رایجی که هنگام ملاقات با فردی که از او خوشمان می آید انجام می دهیم تحت تاثیر قرار دادن اوست. بعضی وقتها طرف مقابل ما با بی اعتنایی به این رفتار، بحث را عوض می‌کند. در واقع افراد بی اعتنایی می‌کنند و این کارشان باعث می‌شود که فرصت‌ها از کنار آنها رد شود. بعضی افراد هم ممکن است عکس العمل خیلی تدافعی به احساساتشان نسبت به دیگران نشان دهند. به هر حال (وقتی یک نفر به این رفتار بی اعتنایی می کند) تنها راه ممکن تلاش تا موقع تسلیم شدن است. ولی این رفتار را می توانیم جایگزین کنیم. لازم نیست کار خیلی خاصی انجام دهیم، فقط (به جای تحت تاثیر قرار دادن طرف مقابل‌تان) در همان اوایل ارتباط، احساس رضایت‌تان را به طرف مقابل نشان دهید. یک مثال ساده: “سلام، من واقعا ازت خوشم میاد و از هم صحبتی باهات لذت می برم، ما باید زمان بیشتری رو با هم بگذرونیم.”  این کار حتی فرصتی به طرف مقابل برای نشان دادن احساس رضایتش (در صورت رضایت) می دهد. این یکی از راه های مورد علاقه ی من برای پایین آوردن موضع گیری و گارد طرف مقابل، مخصوصا شخصیت های آلفا است. (شخصیت آلفا شخصیتی مستقل، غالب، تاثیرگذار و رهبر است).  بنابراین در تعریف و تمجید کردن خساست به خرج ندهید

قدردان باشید

وقتی فردی برایتان کاری انجام می دهد، حتما سریع و به طور صحیح و مناسب از او سپاسگزاری کنید. به جای اینکه خودتان را بی اعتنا به جبران کارش نشان دهید، در اسرع وقت راهی برای تشکر و قدردانی از او پیدا کنید. به این فکر کنید که کمک کردن به کسی که قدردان شماست و آن را نشان می دهد نسبت به کسی که در مقابل کارتان، هیچ کاری نمی کند چه حسی به شما می دهد. اگر کسی در مقابل لطف فردی دیگر، کاری انجام نداد شاید به این معنی ست که می خواهد به جای چند کلمه تشکر زبانی، یک کار بهتر برای نشان دادن قدردانی اش انجام دهد. هرچند این سکوت او ممکن است با بی اعتنایی و نادیده گرفتن اشتباه گرفته شود. حتی اگر به دنبال راهی برای جبران محبت طرف مقابل تان در اسرع وقت می گردید، تشکر زبانی را فراموش نکنید. اکثر مردم در مقابل کاری که انجام می دهند انتظاری از شما ندارند و از کمک کردن به افرادی که می شناسند خوشحال خواهند شد و می دانند که این لطف آنها به نحوی به خودشان برمی گردد. همیشه هر کار که در توان‌تان است، برای طرف مقابل‌تان انجام دهید، حتی یک تشکر ساده؛ مطمئن باشید که این لطف شما به نحوی جبران خواهد شد و به خودتان باز می گردد.

توقعات اضافی نداشته باشید

توقعات غیر واقع بینانه ی ما از یکدیگر، بزرگترین دلیلِ ایجاد اختلاف در رابطه هایمان است. اگر از عزیزانتان توقعاتی دارید که خودتان نمی توانید یا نمی خواهید آن ها را انجام دهید، در واقع دارید رابطه تان را ناپایدار می‌کنید. با این کار خودتان را ناامید می کنید و عزیزانتان را به شکستی ناخواسته سوق می دهید. بهتر نیست به جای توقع داشتن از دیگران، این توقعات را از خودتان داشته باشید؟ این گونه روی رشد شخصی و اعمال و رفتارتان تمرکز می کنید و افراد دور و بر شما می توانند هرگونه که می خواهند باشند. با انجام این قانون، به جای توقع داشتن از دیگران برای انجام یک کار، خودتان دست به کار شده و مسئولیت آنچه که می خواهید را بر عهده می گیرید. با توقع نداشتن از دیگران و توقع داشتن از خودتان، می توانید (این صفت پسندیده را در خودتان ایجاد کنید که) بدون چشم داشت اعطاء کنید و در مقابل آن چیزی نخواهید، و عمیقا قدردان کارهایی که برایتان انجام می دهند، باشید. مردم به جای سر و کله زدن با فردی که همیشه توقعات محالی از آنها دارد، مجذوب چنین شخصیتی (که ذکر شد) می شوند.

جوری دوست تان را تحویل بگیرید انگار نه انگار که زمان زیادی گذشته است

معمولا برای دوستانی که مدت زیادی با هم ارتباط نداشتند و حرفی نزده اند، از سرگیری این دوستی کمی غیر عادی و عجیب است. خیلی ها بدون توجه به زمان و مکان، با مهر و محبت به یکدیگر فکر می کنند، ولی از این می ترسند که چون زمان زیادی گذشته، دوست شان تحویل‌شان نگیرد. خیلی افراد یک دوره ی غیبت طولانیِ طرف مقابل را نوعی طرد شدن می دانند، در حالی که عوامل طبیعیِ دنیا ما را از هم جدا و دوباره به هم نزدیک می کنند. حقیقت این است که همه به اندازه ی شما سرشان شلوغ است، همه ی ما اهدافی جدا از دوستانمان داریم که در راستای رسیدن به آنها تلاش می کنیم و در صورتی که تفاهم و احترامی متقابل برای این اهداف قائل باشیم، دوستی‌هایمان طولانی‌تر خواهند شد. غیر از آن صحبت در مورد گذشته، یعنی زمان‌هایی که جدا از هم بودید و گیر کردن در آن کار بی فایده ای ست. اگر دو طرف این را درک کنند، احساس مقصر و مدیون بودن را در دوستی شان از بین می برند و با روی باز از این اتفاق (یعنی ارتباط دوباره با یک دوست قدیمی) استقبال می کنند.

یک ارتباط متقابل و دوجانبه برقرار کنید

خیلی از افراد در حالی که با اشخاص و رابطه های دیگری در زندگیشان در کشمکش هستند، به دنبال دوست می‌گردند. همه ی ما به کسی نیاز داریم که پیش او تخلیه شویم، هرچند باید به خاطر داشت که دوستی یک جاده ی دو طرفه است. اگر می خواهید کسی را داشته باشید که خودتان را کنارش خالی کنید، باید این حق را برای طرف مقابل نیز قائل شوید. مثلا قبل از اینکه چیزی در مورد مسائل‌تان بگویید، بپرسید که زندگی‌شان چگونه می‌گذرد. نگذارید که مکالمه‌تان بدون اظهار نظرِ طرف مقابل و بیان احساساتش نسبت به مسائل به پایان برسد. تخلیه کردن خودتان از مسائل و مشکلات پیش یک دوست، یک عمل خودخواهانه است ولی همه ی ما در برخی اوقات به این کار نیاز داریم. همدلی کردن در شرایطی که خودمان هم حال خوبی نداریم کار سختی‌ست، بنابراین باید مراقب باشیم که خودمان یا افراد دور و برمان را آزرده نکنیم. اینکه گوشی تلفن‌تان را بردارید و برای یک ساعت تمام درباره ی مشکلات‌تان داد بزنید و بدون اینکه اجازه ی گفتن کلمه ای را به دوست تان بدهید تلفن را قطع کنید، کار آسانی ست ولی این کار باعث می شود دوست تان دفعه ی بعدی که تماس می‌گیرید دیگر جواب شما را ندهد. رعایت تعادل و ملاحظه گری در این قضیه حرف اول را می زند. به همین ترتیب، اگر کسی برای صحبت کردن و تخلیه شدن پیش شما آمد، با صبر و حوصله به او گوش دهید و مکالمه را سر هم بندی نکنید. با او همدلی کنید، نظر و ایده ی خودتان را بگویید ولی تمام مدت خودتان حرف نزنید.

این اصول ممکن است به نظر عده ای پیش پا افتاده به نظر برسد، ولی برای عده ای دیگر که همدلی و… را به طور کامل بلد نیستند می تواند کاربردی باشد. هر رابطه ای در نوع خودش خاص است. همه ی افرادی که با آنها ملاقات می کنید یک طرز تفکر و دیدگاهی دارند که شاید تا آن موقع حتی تصورش را هم نکرده باشید و تاثیری که افراد می توانند روی یکدیگر بگذارد را نمی‌توان حدس زد. مهم ترین نکته ای که همه ی روابط من در آن اشتراک دارند، تمرکز روی این است که چه چیزهایی می‌توانیم و چه چیزهایی باید از یکدیگر یاد بگیریم. حتی اگر تمام مطالب این مقاله به نظرتان کاملا جدید می آید، نگران نباشید. ماهی را هر وقت از آب بگیرید تازه است. هیچ وقت برای یاد گرفتن طرز برخورد بهتر با خودتان و دیگران دیر نیست.