تعیین اهداف شخصی

چگونه یک هدف تعیین کنیم؟

ابتدا شما چیزی که می­خواهید به آن برسید را در نظر بگیرید و سپس به آن متعهد شوید. با استفاده از روش SMART اهداف را تعیین کنید (روشن و واضح، قابل اندازه­گیری، قابل انجام، واقع بینانه و مدت دار) تا به شما انگیزه ­دهد و آنها را بنویسید تا به صورت ملموس احساسشان کنید. سپس مراحلی را که باید برای تشخیص و اجرای هدفتان انجام دهید برنامه ریزی کنید.

افراد زیادی حس می­کنند که در این جهان سرگردانند. آنها سخت کار می­کنند اما به جایگاه ارزشمندی نمی‌رسند. دلیل اصلی که این حس را دارند این است که آنها زمان کافی را برای فکر کردن درباره چیزهایی که از زندگی می­خواهند صرف نکرده و اهداف اصلی خودشان را تعیین نکرده‌اند.

آیا شما بدون تعیین یک مقصد پای در رهِ سفری دور و دراز خواهید گذاشت؟ مسلما خیر.

بیشتر بخونید: تعیین هدف

تعیین هدف یک فرآیند قدرتمند برای اندیشیدن به آینده­ ی ایده‌آل‌تان است و تحریک و انگیزه گرفتنتان برای تبدیل این رویا به واقعیت.

فرآیند تعیین اهداف به شما کمک می­کند تا انتخاب کنید که در زندگی به کجا می‌خواهید برسید. با دانستن اینکه دقیقا چه چیزی را می­خواهید به دست آورید، می­فهمید که تلاشتان را باید در کدام قسمت متمرکز کنید. همچنین می­توانید عوامل مزاحمی که می­تواند منجر به سرگردانیتان شود را سریعا کنترل کنید.

چرا هدف تعیین کنیم؟

ورزشکاران سطح بالا، افراد موفق در کسب و کار و افرادی که دستاوردهای مهمی دارند، همگی هدف تعیین کرده‌اند. تعیین اهداف به شما یک چشم­ انداز بلند مدت و یک انگیزه کوتاه مدت می­دهد. دانش و معلوماتتان را متمرکز می­کند و به شما کمک می­کند تا زمان و منابعتان را به نحوی سازماندهی کنید تا بتوانید زندگی بهتری بسازید. با تعیین دقیق و واضحِ اهداف، می­توانید پیشرفت‌تان را بررسی کنید و افتخار کنید که به این اهداف رسیده­اید و خواهید دید که در کاری که قبلا سخت و طاقت فرسا بود و آن را بیهوده می­پنداشتید، پیشرفت خواهید کرد. همچنین در این مسیر، اعتماد به نفستان افزایش می‌یابد و توانایی‌ها و مهارت‌هایتان را پیدا خواهید کرد.

آغاز تعیین اهداف شخصی

اهدافتان را در چندین سطح تعیین ‌کنید:

• ابتدا “تصویری کلی” از اینکه می‌خواهید با زندگیتان چه کنید و چه چیزهایی داشته باشید، تجسم کنید (مثلا چیزهایی که در طی ۱۰ سال آینده می­خواهید) و اهداف بزرگی که می­خواهید به آنها برسید را شناسایی کنید.
• سپس، آنها را به اهداف کوچکتر تبدیل کنید.
• نهایتا، برنامه ریزی کنید و در راستای رسیدن به این اهداف تلاش کنید.

پس نحوه‌ی تعیین اهداف بلند مدت به این ترتیب است. اول هدفِ بلند مدت را در نظر می‌گیریم. سپس مشخص می‌کنیم که برای رسیدن به آن چه کارهایی باید در طی ۵ سال آینده، سال آینده، ماه آینده، هفته‌ی آینده و امروز انجام دهیم.

بیشتر بخونید: هدف یابی (راهنمایی به سوی احساس رضایت فردی)

مرحله۱: تعیین اهداف بلند مدت

اولین مرحله در تعیین اهداف شخصی، در نظر گرفتن چیزی است که شما می­خواهید در طول زندگیتان به آن برسید (یا حداقل، در یک سن زیاد در آینده). تعیین اهداف بلند مدت در زندگی چشم ­اندازی کلی به شما می­دهد که تمام تصمیم­گیری‌ها و انتخابهایتان را در برمی‌گیرد.

برای پوشش دادن گستره وسیعی از تمامی نواحی مهم زندگیتان، اهدافتان را به صورت زیر دسته بندی کنید (یا در دسته­بندی‌های دیگری که به نظرتان مفید است).

• شغلی: به چه سطحی از شغلتان می­خواهید برسید، به چه جایگاهی می­خواهید برسید یا چه دستاوردهای کاری می‌خواهید داشته باشید؟
• مالی: چه مقدار می­خواهید بدست آورید و در چه جایگاهی؟ این هدف چگونه با اهداف شغلیتان ارتباط پیدا می‌کند؟
• آموزش: آیا دانش و معلوماتی وجود دارد که بخواهید کسب کنید؟ چه اطلاعات و مهارت­هایی برای دستیابی به اهداف دیگرتان نیاز دارید؟
• خانواده: آیا می­خواهید پدر یا مادر شوید؟ اگر این گونه است، چگونه می‌توانید پدر یا مادر خوبی شوید؟ می­خواهید چگونه در نظر همسر یا دیگر اعضای خانواده خود دیده شوید؟
• هنری: آیا هدف هنری وجود دارد که بخواهید به آن برسید؟
• نگرش: آیا بخشی از طرز فکر شما برایتان مانع به وجود آورده است؟ آیا رفتاری دارید که باعث ناراحتی‌تان می‌شود؟ (اگر این گونه است، یک هدف برای بهبود رفتارتان یا یافتن یک راه­حل برای این مشکل تعیین کنید)
• فیزیکی: آیا اهداف ورزشی وجود دارد که بخواهید به آنها برسید یا می­خواهید که در سن پیری در نهایت سلامت باشید؟ قصد دارید برای دستیابی به آن چه کارهایی انجام دهید؟
• لذت: چه چیزی باعث می­شودکه لذت ببرید؟ (باید مطمئن شوید که بخشی از زندگیتان برای خودتان است)
• خدمات عمومی: آیا می­خواهید این جهان را به مکانی بهتر برای زندگی تبدیل کنید؟ اگر بله، بگویید چگونه؟

برای جواب دادن به این سوالات وقت صرف کنید، سپس در هر دسته‌بندی یک یا چند هدف که بهتر از بقیه نمایانگر چیزی که شما می­خواهید است را انتخاب کنید. سپس مجددا آنها را بررسی کنید طوری که تعداد کمی از اهداف قابل توجه که می­خواهید بر روی آن­ها تمرکز کنید را داشته باشید.

همان‌طور که این کار را انجام می­دهید، مطمئن شوید که اهدافی که تعیین کرده ­اید همانهایی هستند که واقعا می‌خواهید به آنها برسید نه چیزهایی که پدر و مادر، خانواده یا کارفرمایتان می­خواهند. (اگر شما همسر دارید، احتمالا می­خواهید چیزی را در نظر بگیرید که همسرتان می­خواهد، با این حال، مطمئن شوید که با خودتان رو راست هستید)

بیشتر بخونید: هدفگذاری هوشمندانه

مرحله ۲: تعیین اهداف کوتاه مدت

وقتی که اهداف بلندمدت‌تان را تعیین کردید، اگر می‌خواهید به آنها برسید یک طرح و برنامه‌ی ۵ ساله از اهداف کوچکتر تعیین کنید. سپس طرح یک ساله، برنامه‌ی شش ماهه و یک ماهه از اهداف کوچکتری که باید به آنها برسید ایجاد کنید. هر کدام از آنها باید مبتنی بر طرح قبلی باشد. سپس یک لیست کارهای روزانه­ای که باید امروز انجام دهید تا به سمت اهدافتان بروید را تهیه کنید. در مرحله اول، هدف کوتاه مدت‌تان ممکن است خواندن یک کتاب­ و کسب اطلاعات بیشتر برای دستیابی به اهداف بزرگتر باشد. این کار به شما کمک خواهد کرد تا کیفیت و واقع­گرایی اهدافتان را بهبود بخشید. در نهایت برنامه ریزی­های خود را بررسی کنید و مطمئن شوید که متناسب با راهی هستند که می­خواهید زندگیتان در آن مسیر قرار گیرد.

ایستادگی در مسیر

وقتی اهدافتان را تعیین کردید، هر روز لیست کارهای روزانه خود را بررسی و بروزرسانی کنید و این فرآیند را ادامه دهید. هر از چند گاهی برنامه‌های بلند مدت را بررسی کنید و آنها را با تغییر دادن اولویت­ها و تجربیات خود اصلاح کنید. (یک راه مناسب برای انجام دادن منظم این برنامه زمانی، تکرار کردن بررسی­ها با ثبت آنها در کامپیوتر است.)

اهداف SMART

یک راه مفید و قدرتمند برای تعیین اهداف استفاده از روش SMART است در حالی که انواع دیگری هم وجود دارد (بعضی از آنها در پرانتز ذکر شده است) SMART معمولا شامل موارد زیر است:

• S – Specific (or Significant)  روشن و واضح (یا مهم و چشمگیر)
• M – Measurable (or Meaningful  قابل اندازه‌گیری (یا با معنا)
• A – Attainable (or Action-Oriented) قابل انجام (یا عمل‌گرا)
• R – Relevant (or Rewarding) مربوط و مناسب (یا ارزشمند)
• T – Time-bound (or Trackable)دارای محدودیت زمانی ( یا قابل پیگیری)

برای مثال، به جای داشتن یک هدف مانند “سفر به دور جهان با کشتی” آن را با استفاده از روش SMART به صورت “کامل کردن سفر به دور جهان تا ۳۱ دسامبر ۲۰۱۵ ” بنویسید. واضح است که این هدف قابل دسترسی است البته اگر تدارکات لازم صورت گیرد.

بیشتر بخونید: روشی اثبات شده برای رسیدن به اهداف بزرگ

نکات بیشتر برای تعیین اهداف تان

دنبال کردن این راهنمایی­ها به شما برای تعیین اهداف موثر و دست­یافتنی کمک خواهند کرد:

• هر هدف را به شکل عبارتی مثبت بیان کنید- به طور مثبت اهدافتان را بیان کنید– جمله‌ی “این تکنیک را به خوبی اجرا خواهم کرد” از جمله‌ی “این اشتباهِ احمقانه را تکرار نخواهم کرد” هدف بهتری است.
• اهدافتان را دقیق بیان کنید– اهداف را دقیق تعیین کنید، زمان، تاریخ و حد برای آنها تعیین کنید تا بتوانید پیشرفت‌تان را اندازه‌گیری کنید. اگر این کار را انجام دهید، به طور دقیق خواهید فهمید که چه زمانی هدف را به دست آورده­اید و می­توانید از به دست آوردن آن رضایت کامل داشته باشید.
• اولویت­ها را تعیین کنید- زمانی که چندین هدف دارید، به هر کدام یک اولویت دهید. این کار به شما کمک خواهد کرد تا به خاطر داشتن اهداف بسیار زیاد سرگردان نشوید و کمک می­کند تا به اهدافِ مهمتر توجه بیشتری داشته باشید.
• اهدافتان را بنویسید- این کار باعث متبلور شدن اهداف می‌شود و به آنها قدرت و نیروی بیشتری می­دهد.
• اهداف عملیاتی کوچکی داشته باشید- اهداف کوتاه مدت‌تان را کوچک و قابل دستیابی در نظر بگیرید. اگر یک هدف بسیار بزرگ داشته باشید ممکن است به نظرتان برسد که در طول مسیر هیچ پیشرفتی نکرده‌اید. داشتن اهداف کوچک که به تدریج بزرگتر می‌شوند، فرصت رسیدن به هدف اصلی را بالا می‌برد.
• اهدافی بر پایه‌ی عملکردتان تعیین کنید و نه بر اساس نتیجه– باید اهدافی تعیین کنید که تا جای ممکن روی آنها کنترل داشته باشید. اینکه به دلایلی که از کنترلتان خارج است نتوانید به اهداف شخصی‌تان برسید خیلی دلسرد کننده است. در کسب‌ وکار، این دلایل (دلایلی که تحت کنترل شما نیست) می­تواند محیط و جوِ بد یا اثرات غیرمنتظره سیاست دولت باشد. در ورزش، این دلایل می­تواند قضاوت ضعیف(داور)، آب و هوای بد، مصدومیت یا بد شانسی باشد. اگر اهدافتان را بر پایه‌ی عملکرد شخصی‌تان تنظیم کنید، می­توانید کنترل دستیابی به اهدافتان را به دست بگیرید و از رسیدن به آنها احساس رضایت کنید.
• اهداف واقع‌بینانه تعیین کنید- مهم است اهدافی تعیین کنید که بتوانید به آنها دست یابید. تمام انواع مردم (برای مثال، کارفرمایان، والدین، رسانه­ها یا جامعه) می­توانند اهداف غیرواقعی برای شما تعیین کنند. آنها اغلب این کار را بدون آگاهی از خواسته­ها و آرزوهای شما انجام می­دهند. هم­چنین امکان­ دارد که اهداف بسیار مشکلی برای خودتان تعیین کنید چون شاید موانع موجود در راه را درک نکرده باشید یا مقدار مهارتی که برای دستیابی به آن سطح، نیاز دارید را ندانید.

دستیابی به اهداف

وقتی به یک هدف دست یافتید، زمانی را برای لذت بردن از حس رضایتِ رسیدن به آن صرف کنید. پیامدهای دستیابی به هدف را تحلیل کنید و پیشرفت و فرآیندی که در مسیر رسیدن به اهدافِ دیگر، داشته­اید را بررسی کنید.  اگر این هدف، هدفی مهم بود، پاداش مناسبی به خودتان بدهید. تمام این­ها به شما کمک می­کنند تا اعتماد به نفسی که لیاقتش را دارید برای خود به وجود آورید.

با تجربه‌ی به دست آمده از این هدف، برنامه‌ی اهداف دیگرتان را مرور کنید:

• اگر این هدف را بسیار راحت به دست آوردید، هدف بعدی خود را سختتر در نظر بگیرید.
• اگر در مدتی طولانی و دلسرد کننده به این هدف رسیده­اید، هدف بعدی را مقداری ساده­تر کنید.
• اگر چیزهایی یاد گرفتید که منجر به تغییر اهداف دیگرتان خواهد شد، این کار را انجام دهید.
• اگر متوجه کمبودی در مهارتهایتان شدید، برای رفع آن اهدافی برای خودتان تعیین کنید.

بیشتر بخونید: تدوین هدف ها

نکته:

مهم است که به خاطر داشته باشید که عدم تحقق اهداف اهمیت چندانی ندارد؛ مادامی که از تجربه‌هایتان درس بگیرید.

درس‌ها و نکته‌هایی که آموختید را در تعیین اهدافتان به کار بگیرید. به یاد داشته باشید که اهدافتان متناسب با زمان تغییر خواهند کرد. به طور منظم آنها را به نسبت پیشرفت‌تان در دانش­ و تجربه­ اصلاح کنید و اگر هدفتان دیگر هیچ جاذبه‌ای برایتان ندارد آن را رها کنید.

مثال‌هایی از اهداف شخصی

سوزان تصمیم گرفته است برای سال جدید درباره‌ی چیزی که واقعا می­خواهد در زندگیش انجام دهد فکر کند.

اهداف طولانی مدت او به صورت زیر هستند:

• شغلی– “سردبیر مجله‌ای که در آن کار می‌کنم، بشوم”
• هنری– “باید روی مهارت‌های تصویرسازی خودم کار کنم. نهایتا من می­خواهم نمایشگاه مخصوص خودم را در گالری مرکز شهر داشته باشم”
• فیزیکی– “شرکت در یک مسابقه دو ماراتن”

اکنون که سوزان اهداف بلند مدتش را لیست کرده هر کدام را به اهداف کوچکتر می­شکند، برای اینکه بتواند آنها را مدیریت کند. نگاهی دقیقتر به اینکه او چگونه اهداف شغلی زندگیش را به اهداف کوچکتر شکسته است (تا به سردبیر مجله شدن برسد) بیاندازید:

• هدف پنج ساله: “معاون سردبیر شدن”
• هدف یک ساله: “داوطلب شدن برای طرح­هایی که سردبیر فعلی تعیین کرده است”
• هدف شش ماهه: “برگشتن به دانشگاه و اتمام درسم و گرفتن مدرک روزنامه نگاری”
• هدف یک ماهه: “صحبت کردن با سردبیر فعلی برای تعیین مهارتهایی که برای انجام دادن این شغل مورد نیاز است”
• هدف یک هفته‌ای: “رزرو جلسه­ای با سردبیر”

همان طور که در این مثال می­بینید، شکستن اهداف بزرگ به اهداف کوچکتر، اهداف را قابل کنترل­تر و به مراتب ساده­تر می­سازد و دستیابی به آنها ساده‌تر خواهد شد.

نکات کلیدی

تعیین اهداف روشی مهم برای موارد زیر است:

• تصمیم­گیری در مورد چیزی که می­خواهید در زندگیتان به دست بیاورید.
• جدا کردن چیزهای مهم از چیزهای غیر ضروری یا مزاحم.
• انگیزه دادن به خودتان.
• ایجاد اعتماد به نفس در خودتان بر اساس اهداف و دستاوردهای موفقیت­آمیز.

اگر تاکنون اهدافتان را تعیین نکرده‌اید، همین الآن شروع کنید و این کار را انجام دهید. هم­چنین اگر این تکنیک را بخشی از زندگیتان کنید، شغلتان را سریعتر پیدا می­کنید و تعجب خواهید که که چگونه بدون آن زندگی می­کردید.

بیشتر بخونید: بهترین شیوه ها در دستیابی به اهداف